Gen Z Và Những Cuộc Đối Thoại Thầm Lặng Với Lịch Sử

Với nhiều người trẻ, lịch sử từng là những bài học được học trên ghế nhà trường, gắn với hàng loạt mốc thời gian, sự kiện, chiến công. Nhưng khi lớn lên, chúng ta dần nhận ra rằng lịch sử có một đời sống vượt xa ngoài sách vở. Nó hiện hữu sống động trong thực tại qua những câu chuyện được kể lại, những thước phim, hay những khoảnh khắc nghệ thuật khơi gợi suy ngẫm.

Không phải ai cũng thường xuyên nghĩ về ngày 30/4. Nhưng mỗi khi dịp lễ này đến, luôn có điều gì đó khiến ta chững lại, bởi sâu thẳm, ai cũng cảm nhận được đây là một dấu mốc lớn lao trong hành trình đất nước đi qua chiến tranh để đến hòa bình. Dù không trực tiếp trải qua, thế hệ Gen Z vẫn mang theo những mảnh ký ức gián tiếp qua lời kể của ông bà, qua hình ảnh tư liệu, và đôi khi, qua những trải nghiệm nghệ thuật đầy cảm xúc.

Vở tuồng “Tình Mẹ” do Nhà hát Tuồng Việt Nam biểu diễn nhân dịp 50 năm ngày Giải phóng miền Nam là một trong những trải nghiệm như thế. Vở diễn chọn kể câu chuyện của lịch sử qua một lăng kính rất đỗi con người: tình mẫu tử, sự lựa chọn giữa mất mát và hy vọng, và trên hết là tình yêu nước cháy bỏng giữa thời loạn lạc. Đó cũng chính là cảm xúc lớn nhất, chân thực nhất mà người trẻ có thể tìm thấy khi được chạm đến lịch sử bằng trái tim.

Tình yêu nước của người trẻ luôn biến chuyển theo thời đại và chưa từng mai một. Nếu trong những năm tháng chiến tranh, lòng yêu nước được thể hiện bằng sự hy sinh, bằng việc cầm súng bảo vệ từng tấc đất quê hương, thì ở thời bình, tình yêu ấy mang hình hài khác: là sự gìn giữ ký ức, sự trân trọng văn hoá, và khát vọng xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn.

Trong dòng chảy ấy, nghệ thuật truyền thống, như tuồng, trở thành một điểm gặp gỡ đặc biệt. Bởi những cảm xúc tuồng mang lại không hề xa cách mà đầy chân thành, mạnh mẽ và trực diện. Vở diễn “Tình Mẹ” chính là một minh chứng cho cách lịch sử và nghệ thuật có thể là nhịp cầu tạo nên sự kết nối ấy.

Lịch sử không ngủ yên trong quá khứ, và lòng yêu nước không chỉ thuộc về những thế hệ đi trước. Nó đang sống, đang tiếp tục lan tỏa trong từng hành động nhỏ, từng lựa chọn ý nghĩa mà người trẻ hôm nay thực hiện mỗi ngày. Đôi khi, để lắng nghe tiếng nói từ quá khứ, chỉ cần một vở diễn như “Tình Mẹ” – một khoảnh khắc lặng yên trong lòng, là đủ để bắt đầu một cuộc đối thoại mới giữa hiện tại và ký ức, giữa Gen Z và lịch sử.